ชื่อวิทยาศาสตร์ : Litchi chinensis Sonn.
ชื่อวงศ์ : Sapindaceae
ลิ้นจี่ เป็นไม้ยืนต้น ลำต้นสูงประมาณ 11-12 เมตร ใบเป็นใบประกอบ ใบประกอบมีลักษณะเป็นรูปรี ปลายใบแหลม ใบสีเขียวผิวใบเรียบเป็นมัน มีดอกขนาดเล็กออกเป็นช่อ ผลลักษณะกลม ผลอ่อนเป็นสีเขียว เปลี่ยนเป็นสีแดงอมชมพูเมื่อแก่จัด มีเมล็ดอยู่ภายใน ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดหรือตอนกิ่ง ชอบดินร่วนซุยระบายน้ำได้ดี เจริญเติบโตได้ดีในสภาพภูมิอากาศหนาวเย็น มีถิ่นกำเนิดจากประเทศจีน ในประเทศไทยปลูกกันแพร่หลายในภาคเหนือ ทั้งตอนล่างและตอนบน รวมไปถึงภาคตะวันออก
ลิ้นจี่ถูกใช้เป็นพืชสมุนไพรทั้งในตำรายาจีนและไทย จัดเป็นยาเย็น ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกาย ใช้รักษาพิษร้อนต่าง ๆ ส่วนใหญ่นิยมนำผลไปตากแดดให้แห้งเพื่อให้เก็บไว้ได้นาน เวลาใช้จะนำไปต้มกับน้ำ ใช้ดื่มบำรุงร่างกายและแก้ร้อนใน
ลิ้นจี่มีดีอย่างไร
ในลิ้นจี่อุดมไปด้วยสารอาหารนานาชนิดที่จำเป็นต่อร่างกาย มีโปรตีน คาร์โบไฮเดรตและไขมันเล็กน้อย ให้พลังงานแก่ร่างกายและช่วยในการเจริญเติบโต เสริมสร้างร่างกายส่วนที่สึกหรอ มีไฟเบอร์ (เส้นใยอาหาร) ที่ช่วยปรับสมดุลของระบบขับถ่ายให้ดีขึ้น
ธาตุเหล็กที่ช่วยบำรุงหัวใจและระบบโลหิต แคลเซียม ฟอสฟอรัส ช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง
วิตามินบี 1 บี 2 ช่วยบำรุงระบบประสาท ป้องกันโรคเหน็บชา ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพระบบเผาผลาญพลังงาน และไนอะซิน ที่ช่วยเผาผลาญไขมันและโปรตีน
คุณค่าทางสมุนไพร
เนื้อ กินเป็นผลไม้สด หรือนำไปตากแดดให้แห้งเพื่อให้เก็บไว้ได้นาน เวลาใช้นำมาต้มกับน้ำร้อน ดื่มบำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต และหัวใจ
เมล็ด กะเทาะเปลือกออกแล้วนำไปตากแดด เมื่อแห้งแล้วบดให้ละเอียด เวลาใช้ชงกับน้ำอุ่น ดื่มสมานแผลในกระเพาะทางเดินอาหาร และลำไส้ แก้ท้องผูก
ข้อแนะนำในการเก็บรักษาลิ้นจี่
- ลิ้นจี่เป็นผลไม้ที่มีการเน่าเสียง่าย วิธีเก็บไว้ได้นาน ๆ ควรนำไปตากแดดโดยไม่ต้องปอกเปลือกให้แห้งสนิท ปัจจุบันนิยมนำไปอบแทนการตากแดด เพื่อให้ลิ้นจี่ดูสดสวยน่ากิน ทำให้เก็บไว้ได้นานขึ้น
- หรืออีกวิธีหนึ่งคือปอกเปลือกแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง เวลาใช้ค่อยนำมาต้มกับน้ำ เติมน้ำตาลเล็กน้อยเพื่อเพิ่มรสชาติ ใช้ดื่มบำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต