
ชื่อวงศ์ : APOCYNACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Plumeria obtusa L.
ชื่อสามัญ : Singapore plumeria
ชื่อพื้นเมืองอื่น : ลั่นทมขาว (ภาคกลาง)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ต้นขนาด (ExST) ไม้ต้นขนาดเล็กสูง 3-6 เมตร ลำต้นและกิ่งอวบน้ำ สีน้ำตาลปนเทา แตกกิ่งก้านสาขาเป็นพุ่มกว้าง ทุกส่วนมียางสีขาว
ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับถี่บริเวณปลายกิ่ง ลักษณะใบรูปไข่กลับแกมขอบขนาน กว้าง 5-8 ซม. ยาว 20-32 ซม. ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเรียบ ด้านบนแผ่นใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างท้องใบมีขน
ดอก ช่อดอกสีขาว กลางดอกสีเหลือง ออกตามซอกใบบริเวณปลายกิ่ง มีดอกย่อย 8-16 ดอก โคนกลีบดอกเชื่อมกันเป็นหลอด ภายในมีขน ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ซ้อนเหลื่อมกัน กลีบรูปไข่กลับปลายมน ปลายกลีบโค้งลงไปทางด้านโคนดอก เมื่อดอกย่อยบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 6-8 ซม. กลิ่นหอมอ่อนตลอดวัน
ผล เป็นฝักคู่รูปยาวรี กว้าง 1.5 ซม. ยาว 15 ซม. เมื่อแก่แตกเป็นสองซีก มีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดแบนมีปีก
นิเวศวิทยา
มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาเขตร้อน เป็นไม้กลางแจ้ง ทนแสงแดด นิยมปลูกตามข้างถนน สวนสาธารณะและตามบ้านเรือน
การปลูกและขยายพันธุ์
เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนซุยและดินที่มีความชื้นปานกลาง ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือการตอน
ประโยชน์ทางยา
รสและสรรพคุณในตำรายา
เปลือกราก รสขมเมา เป็นยาถ่ายอย่างแรง ต้มดื่มแก้โรคหนองใน แก้ไข้ ถ่ายขับระดู
แก่น รสขม ใช้เป็นยาแก้ไอ กระหายน้ำ
ใบและต้น รสขมเมา มีสารต้านเนื้องอก ใช้ลดการฟกช้ำ และรักษาแผลเรื้อรัง
ดอก รสชุ่ม สุขม ชงเป็นชาดื่มแก้ร้อนใน แก้บิด แก้ไข้ และแก้ไข้มาลาเรีย
วิธีและปริมาณที่ใช้
- แก้ไข้ และแก้ไข้มาลาเรีย โดยใช้ดอกแห้งครั้งละ 10-15 กรัม ต้มน้ำประมาณ 500 ซีซี แล้วกรองเอาน้ำดื่ม วันละ 1-2 เวลา เช้าและเย็น หรือใช้ดอกรับประทานกับใบพลูก็ได้
- แก้ร้อนในและแก้บิด โดยใช้ดอกแห้ง 15-25 กรัม ต้มน้ำประมาณ 500 ซีซี แล้วกรองเอาน้ำดื่ม
ข้อควรทราบ
- ยาง เป็นยาถ่ายอย่างแรง ระคายกระเพาะอาหารและลำไส้มาก ขณะเก็บดอกจึงควรเก็บดอกที่บ้านเต็มที่เกือบร่วงแล้ว เพราะจะได้ไม่มียาง
- ชาวแคริบเบียน ใช้ดอกลั่นทมประเทืองผมให้มีกลิ่นหอม อบผ้าปูที่นอนและอบเสื้อผ้า
- ตำรายาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใช้ฝักฝนกับน้ำ ทาแก้ริดสีดวงทวาร
- ลั่นทมจะมีสารพวกอิริดอยด์ (Iridoid) คือ ฟูลโวพลูมิเอริน (Fulvophumierin) ซึ่งสารนี้ขนาด 1.5 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร สามารถหยุดการเจริญของเชื้อที่ทำให้เกิดเนื้องอกได้
1. โปรดงดเว้นการใช้คำหยาบคาย, ส่อเสียด
2. ทุกความเห็นต้องไม่มีการดูหมิ่น, กล่าวหาให้ร้าย, สร้างความแตกแยก หรือ "กระทบถึงสถาบันอันเป็นที่เคารพ"
3. ทางเว็บไซต์จะขอลบความคิดเห็นโดยทันที เมื่อความเห็นไม่เป็นไปตามข้อตกลง