
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cymbopogon citratus (DC.) Stapf
วงศ์ : Gramineae
ตะไคร้ เป็นไม้ล้มลุกประเภทหญ้า ขึ้นเป็นกลุ่ม สูงประมาณ 1-1.5 เมตร ลำต้นเรียวยาว และแข็ง มีใบเดี่ยวแคบ และยาว ปลายใบแหลม ใบเป็นสีเขียว ขอบใบคม มีขนสีขาวนวลขึ้นปกคลุมตลอดใบ ออกดอกเป็นช่อ เป็นพืชเขตร้อน มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกาและเอเซีย เจริญเติบโตได้ดีในที่อุณหภูมิสูง ชอบดินร่วนซุย ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำ
นิยมใช้ลำต้นที่โผล่เหนือพื้นดินจนถึงใบมาปรุงอาหาร ใช้ดับกลิ่นคาวของอาหารสด ในด้านพืชสมุนไพร นำมาทำยาได้หลายส่วน ทั้งในส่วนที่เป็นเหง้าใต้ดิน ลำต้น และใบ
คุณค่าทางสมุนไพร
ลำต้น : มีกลิ่นหอม รสชาติเผ็ดร้อน นำลำต้นมาทุบต้มกับน้ำหรือซอยให้ละเอียด กินไล่ลมในกระเพาะและทางเดินอาหาร ช่วยขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ มีน้ำมันหอมระเหยออกฤทธิ์กระตุ้นประสาท ช่วยทำให้นอนหลับสบาย ทำให้เจริญอาหาร
ใบ : ต้มกับน้ำ ใช้ดื่ม มีสรรพคุณแก้ไข้หวัด ทำให้ชุ่มคอแก้ไอ
เหง้า : นำมาทุบให้แตกแล้วต้มกับน้ำ ดื่มแก้อาการท้องอืดแก้คลื่นไส้ แก้ปวดท้อง ใช้บำรุงร่างกาย
นอนหลับสบายด้วยตะไคร้
นำต้นตะไคร้ทั้งต้นซอยให้ละเอียด กินสดๆ หรือปรุงอาหารมีสรรพคุณช่วยไล่ลมในกระเพาะ ช่วยขับเหงื่อ ช่วยปรับสมดุลอุณหภูมิของร่างกาย ทำให้นอนหลับสบาย นำต้นตะไคร้ทุบให้แตกแล้วหั่นออกเป็นชิ้นๆ นำไปเป็นส่วนประกอบสมุนไพร ใช้ต้มกับน้ำจนระเหยเป็นไอ ใช้อบไอน้ำ ขับเหงื่อ แก้พิษไข้ ลดอาการคัดจมูก บำรุงโลหิตและหัวใจ กลิ่นน้ำมันหอมระเหยของตะไคร้ช่วยทำให้สดชื่นกระปรี้กระเปร่า ช่วยทำให้นอนหลับสบาย