ดอกคำฝอยเป็นไม้ล้มลุก มีลักษณะเป็นพุ่ม ดอกมีสีเหลืองเข้มและค่อยเปลี่ยนเป็นสีส้มแดง ส่วนใหญ่จะพบทางภาคเหนือของไทย นิยมนำกลีบดอกเป็นสีแต่งอาหารให้มีสีเหลืองน่ารับประทานนอกจากนำมาเป็นส่วนประกอบในการปรุงแต่งสีของอาหารแล้ว ยังสามารถใช้ดอกคำฝอยต้มดื่มเพื่อสุขภาพอีกด้วย
สารสำคัญของดอกคำฝอย
ดอกคำฝอยประกอบด้วยสารสีเหลืองเรียกว่า Safflower yellow ส่วนกลีบดอกที่มีสีแดงมีสารคาร์ธามิน (Carthamin) สามารถนำมาแต่งสีอาหารได้ นอกจากนี้ยังมีกรดไขมันอิ่มตัวและวิตามินเคประกอบอยู่ด้วย นอกจากนี้ยังพบสารซาโพจินิน (Sapogenin) สารคาร์ธาโมน (Carthamone) ซัฟโฟมิน เอ (Safflomin A) ซาโฟรเล เยลโล (Safrole yellow) ในดอกคำฝอยอีกด้วย เมล็ดดอกคำฝอยมีกรดไขมันไม่อิ่มตัว เช่น กรดโอเลอิก (oleic acid) กรดไลโนเลอิก (linoleic acid) และกรดไลโนลิก (linolic acid)
ประโยชน์ของดอกคำฝอย
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ได้แก่ ดอกและเมล็ด ซึ่งดอกคำฝอยแห้งนิยมนำมาชงเป็นชาดื่ม เพื่อบำรุงประสาท บำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต ทั้งนี้ยังมีประโยชน์ช่วยขับระดูให้มาปกติ รักษาโรคผิวหนังอักเสบ อาการบวม ฟกช้ำดำเขียว ในตำรายาจีนใช้ดอกคำฝอยเป็นยาเพื่อบำรุงสุขภาพผู้หญิง ใช้รักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ นอกจากนี้มีรายงานวิจัยพบว่า น้ำมันสกัดจากดอกคำฝอยสามารถช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้ และป้องกันไขมันอุดตันในเส้นเลือด อีกทั้งช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด
ดอกคำฝอยยังเลื่องลือในเรื่องของการช่วยลดน้ำหนัก นิยมนำดอกชงเป็นเครื่องดื่ม มีคุณสมบัติเป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยให้ระบบขับถ่ายดี ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดปริมาณการผลิตกรดไขมันในร่างกาย ซึ่งดีต่อผู้ป่วยโรคอ้วนและผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก
สูตรน้ำดอกคำฝอยลดน้ำหนัก
ส่วนผสม
- ดอกคำฝอยแห้ง 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำสะอาด 1 ถ้วย
วิธีทำ
ต้มน้ำสะอาดในหม้อพอเดือดใส่ดอกคำฝอยแห้งลงไป รอให้น้ำเดือดพล่าน ปล่อยไว้ให้เย็น กรองกากดอกคำฝอยออก ดื่มในขณะที่อุ่น ๆ
สรรพคุณ
ดอกคำฝอยเป็นสมุนไพรช่วยละลายไขมัน ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยขับเหงื่อ เป็นยาระบายอ่อน ๆ และยังช่วยบำรุงโลหิต ช่วยปรับประจำเดือนมาไม่ปกติ สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทานชาดอกคำฝอย เพราะเป็นสมุนไพรขับเลือด อาจเป็นอันตรายต่อเด็กในครรภ์ได้
