มะขามป้อม (Malacca Tree)

มะขามป้อม หรือ “อัมลา (Amla)” ในภาษาฮินดู ผลไม้ที่ชาวอินเดียยกย่องว่าเป็นยาอายุวัฒนะ เป็นสมุนไพรที่มีการหมุนเวียนซื้อขายกันมากในประเทศอินเดีย และด้วยลักษณะผลมะขามป้อมที่คล้ายกู๊สเบอร์รีของชาวยุโรป คือผลกลม ผิวเรียบ สีเขียวอ่อนค่อนข้างใส มีเส้นพาดตามยาว 6 เส้น จึงได้ชื่อว่าเป็น “Indian Gooseberry” มะขามป้อมมีเมล็ดภายในสีเขียวเข้ม เนื้อฉ่ำน้ำ รสฝาด เปรี้ยว ขม อมหวาน เป็นผลไม้ที่กล่าวถึงมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล พระภิกษุสามารถฉันมะขามป้อมได้แม้ในยามวิกาล เพราะถือว่าเป็นโอสถ

มะข้ามป้อม 1 ผล จะมีวิตามินซีสูงเทียบเท่าส้มสดถึง 2 ผล มะขามป้อมจึงจัดอยู่ในอันดับต้นๆ ของผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง ทั้งยังมีสารป้องกันการเกิดออกซิไดซ์วิตามินซี วิตามินซีจึงคงตัวอยู่ได้นาน ส่วนสารกลุ่มแทนนินชื่อ Emplicanins A และ B ที่มีอยู่ในมะขามป้อมมีฤทธิ์เหมือนวิตามินซี แต่ฤทธิ์แรงกว่าและสลายตัวยากกว่า สารนี้จะช่วยต้านอนุมูลอิสระ ต้านมะเร็ง เพิ่มภูมิคุ้มกัน กำจัดพิษ โลหะหนัก รักษาโรคลักปิดลักเปิด และยังช่วยเสริมฤทธิ์วิตามินซีอีกด้วย มะขามป้อมยังมีวิตามินเอช่วยในเรื่องการมองเห็น มีแคลเซียมและฟอสฟอรัสช่วยบำรุงกระดูกและฟัน

มะขามป้อมมีสรรพคุณทางยาทั้งผลสดและผลแห้ง โดยผลสดแก่จัด 2-5 ผล โขลกพอแหลก ผสมเกลือเล็กน้อย นำมาอมหรือเคี้ยววันละ 3-4 ครั้ง ช่วยแก้ไอและขับเสมหะ หรือจะเลือกผลแก่ตากแห้งมาต้มกับน้ำ ดื่มแก้เลือดออกตามไรฟัน แก้ไอ แก้หวัด ใบสดใช้ต้มดื่มแก้บวมน้ำ หรือตำพอกบริเวณคัน หรือแผลอักเสบเป็นหนอง รากนำมาต้มน้ำดื่มแก้ไข้ แก้พิษโลหิต ฟอกเลือด หรือทำให้อาเจียน

ตำรับยาอายุรเวชโบราณ “ตรีผลา (Triphala)” ก็มีมะขามป้อมเป็นหนึ่งในส่วนประกอบหลัก ชื่อ “ตรีผลา” นั้นแปลตรงตัวว่า ผลไม้ 3 ชนิด ได้แก่ มะขามป้อม สมอไทย และสมอพิเภก ซึ่งผลไม้แต่ละชนิดจะมีสรรพคุณช่วยควบคุมผลข้างเคียงของกันและกัน เช่นสมอพิเภกอาจมีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการมวนท้อง จึงต้องใช้มะขามป้อมและสมอไทยมายับยั้งอาการดังกล่าว ปัจจุบันตำรับยาระบายนี้กำลังได้รับความนิยมในต่างประเทศ เนื่องจากช่วยทำความสะอาดระบบทางเดินอาหาร ปรับสมดุลของธาตุ ขับพิษในร่างกาย ลดคอเลสเตอรอลในตับและหลอดเลือดแดง อีกทั้งยังบำบัดโรคที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันได้ด้วย

สิ่งที่น่าสนใจ